Tüketici Kanunu’ndaki Güncel Değişiklikler
1 Nisan 2022 tarihli ve 31796 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun İle Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da (“Kanun”) çeşitli değişiklikler yapıldı. Bu hukuk postası makalesinde, Kanun’da yapılan önemli değişiklikler ele alınır.
Aracı Hizmet Sağlayıcılara İlişkin Değişiklikler
Kanun’da yapılan değişiklikler uyarınca; aracı hizmet sağlayıcılara çeşitli yükümlülükler öngörülür. Buna göre;
Mesafeli sözleşmelerin kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcılar (örneğin: e-ticaret platformları ve pazaryerleri), tüketicilerin talep ve bildirimlerini iletebilmeleri için elverişli bir sistem kurmak ve sistemi kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlüdür.
Ayrıca aracı hizmet sağlayıcıların, aracılık ettikleri mesafeli sözleşmelere ilişkin sorumlu olacakları yeni haller düzenlenir. Buna göre aracı hizmet sağlayıcılar;
- Tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
- Veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, yönetmelikle belirlenen ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususlardaki eksikliklerden,
- Kanun m. 48’de yer alan hususlardan dolayı tüketicilerin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların tutulmasından ve istenilmesi hâlinde bu bilgilerin ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile tüketicilere verilmesinden,
- Satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamaları nedeniyle satıcı ve sağlayıcıların Kanun m. 48’de yer alan hükümlere aykırı davranmasına sebep oldukları her bir işlemden,
- Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi hâlinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar ile Kanun m. 11 ve 15’te yer alan hakların kullanımı hariç olmak üzere teslim veya ifa ile cayma hakkına ilişkin yükümlülüklerden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
- Satıcı veya sağlayıcı onayı olmaksızın düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlarda, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden,
- Ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olmasından ve ispatından
sorumludur.
Sağlayıcı ile mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcının hak ve yükümlülüklerinin yönetmelikle belirleneceği düzenlenir. Mesafeli sözleşmeler bakımından getirilen diğer bir yenilik ise mal satışlarındaki edimin ifa süresine ilişkindir. Değişikliklerden önce satıcı; tüketicinin mal satışına ilişkin siparişinin kendisine ulaştığı andan itibaren en geç 30 gün içinde edimi yerine getirmekle yükümlüydü. Ancak değişikliklerle birlikte; tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmelere bu süre sınırı uygulanmayacaktır.
Tüketici Kredisi’ne İlişkin Değişiklikler
Yürürlükteki mevzuat uyarınca tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tüketici kredisi sözleşmesinden cayma hakkına sahiptir ve cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi içinde kredi verene yöneltilmiş olması yeterlidir. Değişiklikler uyarınca; cayma hakkı süresi içinde kredi borcunun tamamının erken ödenmesi hâlinde bildirim aranmaksızın cayma hakkına ilişkin Kanun m. 24 hükümleri uygulanır. Ayrıca Kanun m. 26’da, belirsiz süreli kredi sözleşmelerindeki faiz oranının bildirimine ilişkin değişiklik yapılmıştır. Buna göre, belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz oranının değişmesi halinde tüketiciye bildirim yapılması zorunlu iken bundan sonra yalnızca faiz oranının artırılması durumunda tüketiciye bildirim yapılacaktır. Tüketici kredisine ilişkin son değişiklikler ise Kanun m. 29’da yapılmıştır. Kredi bağlantılı sigortalara ilişkin olarak, kredi verenlerin kredi bağlantılı sigorta içermeyen bir sözleşmeyi de tüketiciye alternatif olarak sunması koşulu getirilmiştir. Ayrıca; tüketici kredisi sözleşmesi, kredi ile ilgili olanlar hariç yan finansal ürün ve hizmetlerin satın alınması şartına bağlanamayacaktır.
Konut Finansmanı’na İlişkin Değişiklikler
Yukarıda bahsedilen kredi bağlantılı sigortaya ilişkin yükümlülükler, konut finansmanı için de uygulanacaktır. Yani, Konut finansmanı kuruluşları kredi bağlantılı sigorta içermeyen bir sözleşmeyi de tüketiciye teklif etmek koşuluyla kredi bağlantılı sigorta yaptırılmasını içeren bir konut finansmanı sözleşmesini tüketiciye sunabilir ve konut finansmanı sözleşmesi, kredi ile ilgili olanlar hariç yan finansal ürün ve hizmetlerin satın alınması şartına bağlanamaz.
Ayrıca ön ödemeleri konutlara ilişkin olarak, sözleşmede taahhüt edilen süre içinde konutun tüketiciye teslim edilmesinin zorunlu olduğuna ilişkin açık hüküm getirilmiştir. Daha önce 36 ay olarak öngörülen teslim süresi ise 48 aya çıkarılmıştır.
Yenilenmiş Ürünler
Kanun’a eklenen m. 57/A uyarınca yeni bir kavram olarak “yenilenmiş ürünler” tanıtılmıştır. Buna göre yenilenmiş ürünler; donanım, yazılım veya fiziki özelliklerinde iyileştirme yapılarak tekrar satışa sunulan kullanılmış mallardır. Yönetmelikle belirlenen mallar ancak Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilen merkezlerde yenilenmesi şartı ile yenilenmiş ürün olarak satılabilir.
Yenilenmiş ürünlere tüketiciye teslim tarihinden itibaren asgari bir yıl garanti verilmesi zorunludur. Ancak özelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile de belirlenebilir.
Hangi malların yenileme merkezleri tarafından yenileneceği, yenileme merkezlerinin kuruluşu ve sorumluluğu ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir. Elektronik kimlik bilgisi bulunan malların kullanılmış ve kayıtlı olduğuna ilişkin doğrulama yapılmasının gerektiği durumda bu doğrulamalar Ticaret Bakanlığı, yenileme merkezi ve yetkili alıcı tarafından Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara göre Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından yapılır.
Diğer Yenilikler
Kanun m. 68 uyarınca tüketici hakem heyetlerine başvuru için öngörülen uyuşmazlık tutarı 30.000 TL olarak değiştirilmiştir. Tüketici hakem heyetinin kararlarına karşı, tüketicinin yerleşim yerindeki tüketici mahkemesine de itiraz etmek mümkün hale gelmiştir. Diğer bir yenilik ise, mevcut olduğu hâlde tüketici hakem heyetine sunulmayan bir bilgi veya belgenin tüketici mahkemesine sunulması nedeniyle kararın iptali hâlinde tüketici aleyhine yargılama giderine ve vekâlet ücretine hükmedilemeyeceğidir.
Son olarak, Kanun’da öngörülen çeşitli idari para cezalarının tutarı artırılmıştır. Kanun’a eklenen yeni hükümlere ilişkin olarak ise (örneğin yenilenmiş mallar) yeni idari para cezaları öngörülmüştür.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
