Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Kılavuz
19.02.2025 tarihinde Rekabet Kurumu (Kurum) tarafından, Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Kılavuz (Kılavuz) yayımlandı.
Kılavuz, 27.12.2024 tarihli ve 32765 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik’in (Yönetmelik) uygulanmasını konu alır.
Kılavuz, Yönetmelik ile getirilen usul ve esasların açıklanmasını amaçlar. Bu doğrultuda Kılavuz’da yer verilen hususlar aşağıda özetlenir:
.1 İdari Para Cezasının Belirlenmesine İlişkin İlkeler
- Temel ceza oranı her bir ihlal için ayrı ayrı olmak üzere Rekabet Kurulu (Kurul) tarafından belirlenir. Teşebbüslerin fiillerinin bir veya birden fazla ihlale yol açıp açmadığı, somut dosya özelinde değerlendirilerek tespit edilir. Ayrı ihlal teşkil eden fiiller için ayrı cezalar uygulanır.
- Birden fazla ihlalin tespit edilmesi halinde, temel ceza oranı ile ağırlaştırıcı ve hafifletici unsurlar her bir ihlal için ayrı ayrı değerlendirilir. Ancak nihai ceza miktarı, teşebbüslerin yıllık gayri safi gelirlerinin %10’unu aşamaz.
2. Temel Ceza Oranının Belirlenmesi
- Temel ceza oranı, başlangıç ceza oranına, ihlalin süresine bağlı artırım oranının uygulanması ile elde edilir.
3. Başlangıç Ceza Oranı
- Kurul, başlangıç ceza oranını, teşebbüsün yıllık gayri safi gelirlerinin %10’unu aşmayacak bir oran dahilinde belirler. Bu kapsamda başlangıç ceza oranı, ihlal nedeniyle ortaya çıkan veya gerçekleşmesi muhtemel zararın ağırlığı ile ihlalin açık ve/veya ağır olup olmadığı gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenir.
- İhlal nedeniyle gerçekleşen veya gerçekleşmesi muhtemel zararın ağırlığının belirlenmesinde rekabetçi zararın tüketiciler, alıcılar, sağlayıcılar, rakipler ve genel ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri dikkate alınır.
- İhlalin niteliği, ihlalin açık ve/veya ağır ihlal niteliğinde olmasına ilişkindir. Rakipler arası fiyat tespiti, müşteri veya bölge paylaşımı, arz kısıtlaması, ihalelerde danışıklı teklif verilmesi gibi ihlaller açık ihlal olarak nitelendirilir. Açık ve ağır ihlallerde bulunan teşebbüsler daha ağır bir cezaya maruz bırakılabilir.
- İhlalin süresi bakımından, süresi en az bir yıl olan ihlaller için ceza oranında kademeli artış öngörülür:
1-2 yıl süren ihlallerde 1/5,
2-3 yıl süren ihlallerde 2/5,
3-4 yıl süren ihlallerde 3/5,
4-5 yıl süren ihlallerde 4/5,
5 yıl ve daha uzun süren ihlallerde ise ceza oranı 1 katı oranında artırılır.
- Bir yıldan kısa süren ihlallerde ise herhangi bir artırım yapılmaz ve başlangıç ceza oranı temel ceza oranı olarak kabul edilir.
4. Nihai Ceza Oranının Belirlenmesi
- Temel ceza oranı belirlendikten sonra, ağırlaştırıcı ve hafifletici unsurlar değerlendirilerek nihai ceza oranına ulaşılır. Bu unsurlar, Kurul içtihadı ve etkin cezalandırma politikası dikkate alınarak belirlenir.
5. Ağırlaştırıcı Unsurlar
- Kurul tarafından daha önce 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (Kanun) 4. ve/veya 6. maddesini ihlal ettiği tespit edilen bir teşebbüsün, yeniden aynı veya farklı bir ihlali gerçekleştirmesi halinde, temel ceza oranı bir katına kadar artırılabilir. Bu kapsamda tekerrüre bağlı ceza oranının arttırılmasında, teşebbüsün Kanun’un aynı maddesini ihlal etmiş olması şartı aranmaz; tekerrüre esas teşkil eden önceki tarihli Kurul kararının varlığı yeterlidir. Ancak daha önce tekerrüre esas alınmış olan bir Kurul kararı, Kurul’un alacağı başka kararlarda tekerrür artırımına yeniden konu edilemez.
- Bir teşebbüs hakkında tekerrür ile birlikte ağırlaştırıcı unsurların biri veya birkaçının bulunması halinde, her iki durum kapsamında belirlenen artırım oranları toplanarak, temel para ceza oranına yansıtılır. Ancak, yalnızca ağırlaştırıcı unsurların birlikte bulunması halinde tek bir artırım oranı belirlenir.
6. Hafifletici Unsurlar
- Teşebbüslerin hafifletici unsurların varlığını ispatlaması durumunda, Kurul nihai ceza oranını belirlerken, takdir yetkisini kullanarak idari para cezasında indirim uygulayabilir.
- Yerinde incelemeye yardımcı olunması hafifletici bir unsur olarak düzenlenir. Buna karşılık, incelemenin yapılmasını sağlayan temel yükümlülüklerin yerine getirilmesi tek başına indirim sebebi teşkil etmez. Yerinde incelemenin daha kısa sürede tamamlanmasını sağlamak amacıyla ek kolaylıklar sağlanması, örneğin teknik veya fiziksel imkanların sunulması ya da inceleme konusuyla ilgili ek bilgi ve belgelerin gönüllü olarak paylaşılması aranır.
- Teşebbüsün, cebir, şiddet, korkutma veya tehdit altında rekabet ihlaline dahil olması halinde bu durum Kurul tarafından cezayı hafifletici bir faktör olarak değerlendirilebilir.
- Teşebbüsün ihlali fark ettiği anda sonlandırması veya ihlalin içinde pasif bir konumda bulunması gibi, ihlale sınırlı düzeyde katıldığı hallerde de teşebbüsün hafifletici unsurdan yararlanması mümkündür. İhlalin kapsamının ve süresinin sınırlı olması durumu, temel ceza oranının belirlenmesinde ayrıca dikkate alınır.
- İhlale konu ürün veya hizmetten elde edilen gelirin toplam gelir içerisindeki oranının düşük olması, cezanın hafifletilmesi sebeplerindendir.
- Teşebbüs hakkında birden fazla hafifletici unsurun aynı anda bulunması durumunda Kurul bu unsurlar için tek bir indirim oranı belirleyerek temel veya ağırlaştırılmış ceza oranına uygular.
7. Aktif İşbirliği Yönetmeliği ve Uzlaşma Yönetmeliği Hükümlerinin Uygulanması
- Teşebbüsün Aktif İşbirliği Yönetmeliği kapsamında pişmanlık veya Uzlaşma Yönetmeliği kapsamında uzlaşma başvurusunda bulunması halinde, ilgili indirimler Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen idari para cezası üzerinden uygulanır. Her iki başvurunun birlikte yapılması durumunda ise, indirim oranları toplanarak ceza miktarına yansıtılır.
8. Yönetici ve Çalışanlara Verilecek Cezalar
- Yönetmelik’te rekabet ihlalinde belirleyici etkisi olan yöneticilere veya çalışanlara verilecek idari para cezasının teşebbüse verilen cezanın %5’ini aşamayacağı düzenlenir. Rekabet ihlalinin nasıl gerçekleştirileceğine yönelik stratejiyi kurgulayan, bu kurgunun hayata geçirilmesinde liderlik eden veya fiziksel ve teknik imkân sağlayan yönetici veya çalışanların belirleyici etkiye sahip olduğu kabul edilir.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
06.02.2025 tarihinde Reklam Kurulu (Kurul) 2024 Yılı Raporu (Rapor) yayımlandı. Rapor’da Kurul’un çevreye ilişkin aldatıcı veya ispatlanamayan beyanlar içeren reklamlara ilişkin tutumu ve faaliyetleri ayrı bir başlık altında ele alınır. Bu kapsamda, reklamlarda çevresel beyan kullanımına ilişkin olarak Rapor’da...
06.02.2025 tarihinde Reklam Kurulu (Kurul) 2024 Yılı Raporu (Rapor) yayımlandı. Rapor’da yer verilen önemli hususlar aşağıda özetlenir: Rapor’da; Kurul kararlarında öne çıkan başlıklar, Kurul’un 2024 yılında gerçekleştirdiği çalışmalar ve Kurul’a dair 2024 yılı verileri ele alınır...
Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem Ve Kararlar İle Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik (Ceza Yönetmeliği), 27.12.2024 tarihli ve 32765 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Ceza Yönetmeliği ile, 05.02.2009 tarihli ve 27142 sayılı...
Rekabet Kurumu (Kurum), İş Gücü Piyasalarındaki Rekabet İhlallerine Yönelik Kılavuz’u (Kılavuz) 03.12.2024 tarihinde yayımladı. Kılavuz’da yer verilen önemli hususlar...
Rekabet Kurumu (Kurum), İş Gücü Piyasalarındaki Rekabet İhlallerine Yönelik Kılavuz Taslağı’nı (Taslak Kılavuz) 16.09.2024 tarihinde yayımlayarak kamuoyu görüşüne sundu...
27.06.2017 tarihinde Avrupa Komisyonu (Komisyon), Google’ın kendi karşılaştırmalı alışveriş hizmetini öne çıkarmak suretiyle çevrimiçi arama pazarlarındaki hakim durumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle Google’a 2,4 milyar Avro para cezası uygulanmasına karar vermişti. Google ve Alphabet, Komisyon’un...
Rekabet Kurumu (Kurum), 2014 yılından beri beş yıllık stratejik planlar hazırlamaktadır. Kurum’un 2024-2028 dönemine ilişkin stratejik planı (Stratejik Plan), 29.08.2024 tarihinde yayımlandı...
Rekabet Kurumu’nun (Kurum) 2023 yılı faaliyetlerine ilişkin yıllık rapor (Rapor) Kurum’un resmi internet sitesinde yayımlandı. Rapor, Kurum’un faaliyetlerini, stratejik hedeflerini, misyonunu ve vizyonunu, ülke ekonomisindeki rolünü ve çalışma ilkeleri gibi temel unsurlara değinir...
Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7511 sayılı Kanun (Kanun), 29.05.2024 tarihli ve 32560 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. Kanun ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) çeşitli maddelerinde değişiklikler (Değişiklik) yapıldı...
Kişisel Verileri Koruma Kurumu ile Rekabet Kurumu arasında İş Birliği ve Bilgi Paylaşımı Protokolü (“Protokol”) imzalandı. Otoriteler arasında gerçekleşen söz konusu iş birliği ile, teşebbüslerin büyük veri teknolojileri aracılığıyla, hem kişisel verilerin gizliliğine hem de etkin rekabetin tesisine zarar verebilecek...
23.12.2022 tarihli ve L/330 sayılı Avrupa Birliği (AB) Resmî Gazetesi’nde yayımlanan İç Pazarı Bozan Yabancı Desteklere İlişkin Tüzük (Tüzük) 12.01.2023’te yürürlüğe girdi, 12.07.2023 itibariyla uygulamaya koyuldu...
Alman Rekabet Otoritesi (Bundeskartellamt), 26 Haziran 2023 tarihli kararıyla (Karar) Alman demiryolu şirketi Deutsche Bahn AG’nin (DB) rakip ulaşım platformlarına karşı bazı uygulamalarının ve sözleşme hükümlerinin ulaşım hizmetleri pazarında hakim durumun kötüye kullanılması ihlali oluşturduğunu...
Bilindiği üzere Rekabet Kurumu bir süredir işgücü piyasalarındaki rekabet hukuku ihlali iddialarına ilişkin çeşitli soruşturmalar yürütmektedir. Bunlardan en önemlisi olan işgücü piyasalarında centilmenlik anlaşmaları yapıldığı iddiası hakkındaki kısa karar Kurum’un web sitesinde 02.08.2023 tarihinde yayımlandı...
Rekabet Kurulu’nun (Kurul) 01.04.2021 tarihli ve 21-18/213-M sayılı, 05.08.2021 tarihli ve 21-37/527-M sayılı, 16.12.2021 tarihli ve 21- 61/875-M sayılı Kurul kararları uyarınca işgücü piyasasına yönelik centilmenlik anlaşmaları nedeniyle bazı teşebbüsler hakkında yürüttüğü soruşturma tamamlandı...
Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD), 4 Temmuz 2023 tarihli kararında ulusal rekabet otoritelerinin hakim durumun kötüye kullanılması iddialarına yönelik incelemelerinde Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü’ne (GDPR) dayanabileceği yönünde karar (Karar) verdi...
Rekabet Kurulu’nun (Kurul) 23.09.2021 tarihli ve 21-44/650-M sayılı kararı uyarınca DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret A.Ş. (Trendyol) hakkında yürütülen soruşturma sonuçlandı. Bu kapsamda Kurul kısa kararında...
Alman Parlamentosu (Bundestag) 6 Temmuz 2023 tarihinde 11. GWB değişikliğini kabul etti. (Wettbewerbsdurchsetzungsgesetz) Almanya'nın ikinci yasama organı olan Bundesrat tarafından onaylandıktan sonra, yasama prosedürü yaklaşık olarak Eylül ayı sonuna kadar tamamlanmış olacak. Değişiklik tasarısının...
Anayasa Mahkemesi (AYM) 23.03.2023 tarihli ve 2019/40991 başvuru numaralı kararında (AYM Kararı), merkez, şube ve tesis niteliğindeki işyerlerinin Anayasa’nın 21. maddesi kapsamında konut olarak değerlendirildiğini belirtti ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’un (4054 Sayılı Kanun)...
Rekabet Kurumu, geçtiğimiz günlerde çeşitli sektörleri konu alan önemli çalışmalarını kamuoyunun dikkatine sundu. Dijital pazarlardaki dönüşümün rekabet hukukuna yansımalarının ele alındığı, hızlı tüketim malları perakendeciliği ile çevrim içi reklamcılık sektörlerine ilişkin tespit ve değerlendirmelerin yer verildiği...
12.03.2023 tarih ve 32130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (7440 Sayılı Kanun) ile bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlendi...
Avrupa Birliği Genel Mahkemesi (“Genel Mahkeme”), Avrupa Komisyonu’nun (“Komisyon”) dünyanın en büyük LTE temel bant yonga seti (“çipset”) sağlayıcısı konumundaki Qualcomm’un ilgili pazardaki hakim durumunu kötüye kullandığını tespit ederek 997 milyon Avro tutarında para cezasına hükmettiği kararını...
Rekabet Kurulu (“Kurul”), 22-24/385-M sayılı kararı ile DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret A.Ş. (“Trendyol”) hakkında soruşturma açılmasına karar verdi...
Avrupa Komisyonu 10 Mayıs 2022 tarihinde Yeni Dikey Kılavuz ile birlikte Yeni Dikey Grup Muafiyeti Yönetmeliği’ni (“VBER”) kabul etti. Getirilen sade ve açık kurallar, şirketlerin tedarik ve dağıtım sözleşmeleri bakımından rekabet hukuku kurallarına...
04.03.2022 tarihli ve 31768 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ (“Değişiklik Yapan Tebliğ”) uyarınca...
Rekabet Kurumu, Yerinde İncelemelerde Dijital Verilerin İncelenmesine İlişkin Kılavuz Yayımladı
Rekabet Kurumu Tarafından Talep Edilen Bilgilerin Sunulmaması Işığında Bazı Bankalara İdari Para Cezası Verilmesine İlişkin Rekabet Kurulu Kararı
Rekabet Kurulu Fiat Chrysler Automobiles N.V. ve Peugeot S.A.'nın Birleşme İşlemine Koşullu İzin Verdi
Rekabet Kurulu WhatsApp ve Facebook Hakkında Re’sen Soruşturma Başlattı
Rekabet Kurulu Johnson & Johnson ile Ecza Depoları Arasındaki Sözleşmeye Muafiyet Tanınması Talebini Reddetti
Rekabet Kurulu’nun WhatsApp Hakkındaki Geçici Tedbir Kararı Yayımlandı
Rekabet Kurumu’na Taahhüt Sunulmasına İlişkin Esaslar Tebliğ ile Düzenlendi
Rekabeti Kayda Değer Ölçüde Kısıtlamayan Uygulamalara İlişkin Tebliğ Yürürlüğe Girdi
Rekabet Kurulu’nun Google Hakkında Yürüttüğü Soruşturma Sonuçlandı
Rekabet Kurulu İşgücü Piyasasına Yönelik Olarak 32 Teşebbüs Hakkında Soruşturma Başlattı
Rekabet Kurulu’nun Merkezi Yurt Dışında Bulunan Teşebbüslerin Türkiye’deki İştiraklerine Tebligat Yaparak Bilgi ve Belge Talep Edebileceğine İlişkin Ankara 3. İdare Mahkemesinin Kararı
Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nde Önemli Değişiklikler Yapıldı