MTO Mücbir Sebep ve Aşırı İfa Güçlüğü Maddeleri 2020’yi Yayımladı
Milletlerarası Ticaret Odası (MTO) 25 Mart 2020 tarihinde yeni mücbir sebep ve aşırı ifa güçlüğü hükümlerini (MTO Mücbir Sebep ve Aşırı İfa Güçlüğü Maddeleri 2020) yayımladı. MTO Mücbir Sebep ve Aşırı İfa Güçlüğü Maddeleri 2020, önceki 2003 versiyonlarını günceller ve daha basit bir sunum ile çeşitli işletmelerin ihtiyaçlarına uyum sağlayabilecek geniş seçenekler sunar.
Maddeler işletmelere COVID-19 salgını gibi öngörülemeyen olaylara uyarlanabilecek taslak sözleşme şartları sağlamayı amaçlar.
Kural olarak, MTO Mücbir Sebep Maddesi 2020, 2003 Maddesi’nin yapısını izler, ancak hükümleri sadeleştirir ve daha kullanıcı dostu hale getirir. Yeni madde “Mücbir Sebep” ve “Etkilenen Taraf” tanımları ve paragraf başlıkları içerir. Hükmün lafzında aşağıdaki şekilde bazı değişiklikler olmakla birlikte, bir mücbir sebep olayının oluşması için gereken koşullar korunur:
- Engelin etkilenen tarafın (makul olarak beklenebilecek) kontrolü dışında ortaya çıkmış olması.
- Sözleşmenin kurulması sırasında öngörülmesinin beklenemeyecek olması.
- Etkilenen tarafın engelin etkilerinden kaçınmasının veya bu etkileri ortadan kaldırmasının beklenemeyecek olması.
MTO Mücbir Sebep Maddesi 2020 kapsamında bir olayın mücbir sebep sayılabilmesi için bu üç koşulun bir arada gerçekleşmesi gerekir.
MTO Mücbir Sebep Maddesi 2020’nin üçüncü paragrafı mücbir sebep olarak varsayılan olayların bir listesini içerir. Listede yer alan olaylardan birinin gerçekleşmesi halinde, etkilenen taraf yukarıda (a) ve (b) paragraflarında yer alan koşulların gerçekleştiğini ispat yükünden kurtulur. Bu durumda, etkilenen tarafın yalnızca engelin etkilerinden kaçınmasının veya bu etkileri ortadan kaldırmasının beklenemeyecek olduğunu kanıtlaması gerekir. Dünyanın gündeminde COVID-19 salgınının olduğu bu günlerde, listede salgın hastalıklara yer verildiği de önemle vurgulanmalıdır.
MTO Mücbir Sebep ve Aşırı İfa Güçlüğü Maddeleri 2020 ayrıca MTO Mücbir Sebep Maddesi 2020’nin kısa bir versiyonunu da içerir. Kısa versiyon uzun versiyonun temel içeriğine sahip olmakla birlikte bunu üç paragrafa sığdırır. Bu versiyon özellikle KOBİ’lerin kullanımı için uygundur.
2020 güncellemesiyle, asıl değişiklik MTO Aşırı İfa Güçlüğü Maddesi 2020’de yapıldı. MTO, sözleşmeyi mümkün olduğunca ayakta tutmaya çalışan genel eğilimi göz önünde bulundurarak, MTO Aşırı İfa Güçlüğü Maddesi 2020’de üç seçenek sundu: tarafların sözleşmelerinde farklı bir düzenleme öngörmemeleri kaydıyla, (a) aşırı ifa güçlüğü maddesine dayanan tarafın sözleşmeyi sona erdirme hakkı olması; (b) taraflardan her birinin hakim veya hakemden sözleşmeyi uyarlamasını ya da sona erdirmesini isteme hakkı olması; ve (c) taraflardan her birinin hakim veya hakemden sözleşmenin sona erdiğini açıklamasını isteme hakkı olması.
ICC Mücbir Sebep ve Aşırı İfa Güçlüğü Maddeleri 2020’ye buradan erişebilirsiniz (şimdilik yalnızca İngilizce olarak mevcuttur).
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
18 Mart 2020 tarihinde gerçekleştirilen toplantıda koronavirüs salgın hastalığının Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini kontrol altına almayı hedefleyen 'Ekonomik İstikrar Kalkanı' paketi açıklandı.
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı’nın internet sitesi üzerinden yapılan, 20.03.2020 tarihli, Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarına İlişkin Açıklama (“Açıklama”) ile Coronavirus COVID-19 salgınının yayılmasını engellenmek amacıyla şirket kurul toplantılarına ilişkin alınan tedbirler kamuoyu ile paylaşıldı.
T.C. Ticaret Bakanlığı’nın (“Bakanlık”), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne ilettiği 31 Mart 2020 tarihli yazıya istinaden Türkiye’deki birçok ticaret odası 2 Nisan 2020 tarihinden itibaren internet sitelerinde kar payı dağıtımına ilişkin bir duyuru (“Duyuru”) yayımladı.
01.04.2020 tarihli ve 2020/5 sayılı “COVID-19 Salgınının Kamu İhale Sözleşmelerine Etkisi” konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi (“Genelge”) 02.04.2020 tarihli ve 31087 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.
Milletlerarası Ticaret Odası (MTO) 10 Nisan 2020 Cuma günü, internet üzerinden COVID-19 sürecinde Ticari Sözleşmelerde Mücbir Sebep konulu canlı yayın (livecast) gerçekleştirdi.
17 Nisan 2020 tarihli ve 31102 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7244 Sayılı Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) kapsamında 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da (“6585 sayılı Kanun”) birtakım önemli düzenlemeler yapıldı. Yapılan temel değişiklikler aşağıda özetlenmektedir.
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 13’üncü Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (“Tebliğ”) 17.05.2020 tarih ve 31130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Birleşme ve Bölünme Tebliği’nde (II-23.2) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (II-23.2.b) (“Tebliğ”) 30.05.2020 tarihli ve 31140 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kiracının Türk Ticaret Kanunu’nda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 31.03.2011 tarihli ve 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) Geçici Madde 2 uyarınca, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (“TBK”) kira sözleşmesine ilişkin bazı hükümlerinin TBK’nın yürürlüğe girdiği 01.07.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süre ile uygulanmayacağı düzenleniyordu. Maddede belirtilen sürenin dolmasıyla, bahsi geçen hükümler 01.07.2020 tarihinde yürürlüğe girecek.
18.09.2020 tarihli ve 31248 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 17.09.2020 tarihli ve 2948 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (“Cumhurbaşkanı Kararı”) ile 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) Geçici 13’üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen sürenin üç ay uzatılmasına karar verildi.