58 HUKUK POSTASI 2021 Deniz Yolu ile Eşya Taşımasında Fiili Taşıyan* Av. Duygu Öner Giriş Taşıma faaliyetinin bu işi taahhüt eden kimse yerine bir başkası tarafından icra edilmesi, iç taşıma ve uluslararası taşımalarda sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Deniz yolu ile eşya taşımaları bakımından, bu taşıma türünün kendine has özellikleri ve zaman içerisinde gelişen ihtiyaçları, fiili taşıyan kavramının ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu makalede deniz yolu ile eşya taşımaları bakımından fiili taşıyan kavramı ve fiili taşıyanın sorumluluğu incelenir. Fiili Taşıyan Kavramı Türk deniz ticaret hukukunda taşıyan, belirli bir ücret karşılığında (bu ücret “navlun” olarak adlandırılır) denizde eşya taşımayı üstlenen kimse olarak tanımlanır. Bir kimsenin taşıyan olarak nitelendirilebilmesi için taşıma işini fiilen icra etmesi zorunlu değildir, taşımanın taahhüt edilmesi yeterlidir. Bu kapsamda taşıyan, denizde taşıma (navlun) sözleşmesi uyarınca üstlendiği taşıma işini bizzat gerçekleştirebileceği gibi, akdedeceği yeni bir navlun sözleşmesi ile bu işi kısmen veya tamamen bir başkasına da devredebilir. Taşıyanın üstlendiği taşıma işinin icrasını kısmen veya tamamen kendisine bıraktığı bu kimse fiili taşıyan olarak nitelendirilir.1 Bu halde, üstlendiği taşıma işini devreden taşıyan da, akdi taşıyan olarak kabul edilir. Bir taşıma ilişkisinde fiili taşıyandan söz edebilmek için, navlun sözleşmesi uyarınca taşıma işini üstlenmiş olan taşıyanın üstlendiği işi, başka bir navlun sözleşmesi uyarınca bir başkasına devretmiş olması gerekir. Bu halde, iki ayrı navlun sözleşmesi ve iki ayrı taşıma ilişkisinin varlığı söz konusu olur; bunlardan ilki, eşyasını taşıtmak * Şubat 2021 tarihli Makale 1 Kender, Rageyan/ Çetingil, Ergon; Yazıcıoğlu, Emine: Deniz Ticareti Hukuku Temel Bilgiler, C. 1, On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2012, s. 139.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjUzNjE=