55 TİCARET HUKUKU kurtulur. Ancak, bu kısmi ifa imkânsızlığı önceden öngörülseydi taraflarca böyle bir sözleşmenin yapılmayacağı açıkça anlaşılırsa, borcun tamamı sona erer.” Aynı maddenin ikinci fıkrası EPC Sözleşmeleri açısından değerlendirildiğinde, yüklenicinin borcu kısmen imkânsızlaşır ve iş sahibi kısmi ifaya razı olursa, karşı edim olan ödeme de o oranda ifa edilir. Yani sözleşme bedelinde indirim yapılarak sözleşmesel yükümlülükler devam eder. Ancak tarafların veya alacaklı konumda olan tarafın böyle bir ifaya razı olmaması veya karşı edimin bölünemeyen nitelikte olması durumunda, TBK 136’ncı maddede yer alan tam imkânsızlık hükümleri uygulanır. Beklenmeyen hallerin ortaya çıkması durumunda en sık karşılaşılan kurumlardan biri olan aşırı ifa güçlüğü TBK’nın 138’inci maddesinde düzenlenmektedir. Bu maddeye göre sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme ve EPC sözleşmelerinde borçlu, kural olarak dönme hakkının yerine fesih hakkını kullanır. Uyarlamayı gerektiren edimler arasındaki dengenin bozulması ve hatta işlem temelinin çökmesi sonuçlarını doğuran beklenmeyen hallerin ortaya çıkması halinde yukarıda bahsedilen TBK’nın öngördüğü kurumlar uygulama alını bulur. Fakat yukarıda sayılan mücbir sebep ve sözleşmenin uyarlanması ilişkin düzenlemeler emredici nitelikte olmadığından, taraflar, ICC, FIDIC gibi uluslararası kuruluşların bu haller için öngördüğü çözüm yöntemlerini veya karşılıklı mutabık kaldıkları çözüm yöntemlerini de sözleşmeye adapte etmiş olabilirler. Bu nedenle, beklenmeyen halin ortaya çıkması durumunda tarafları nasıl etkileyeceğine ilişkin
RkJQdWJsaXNoZXIy MjUzNjE=