42 HUKUK POSTASI 2021 ve değerlerinin birbirine uyumlu bir düzleme taşınması ve gelecek nesillere doğru bir biçimde aktarılabilmesidir. Hazırlanan aile anayasaları gelecek nesiller için yol gösterici bir rehber niteliği taşır. Bir diğer önemli hukuki enstrüman ise ortaklar sözleşmesidir.1 Uygulamada sıklıkla başvurulan ortaklar sözleşmesinin amaçları arasında pay sahiplerinin, varsa şirketteki görev ve sorumluluklarının düzenlenmesi ve pay sahipleri arasındaki anlaşmazlıkların önlenmesi veya en aza indirilmesi yer alır. Sözleşmenin, tarafları üzerinde bağlayıcı etkiye sahiptir ve özellikle tazminata ilişkin hükümler ve cezai şartlar yaptırım gücünü artırarak, hukuki bağlayıcılığını güçlendirir. Esas sözleşmeye kıyasla daha esnek bir yapı sunan pay sahipleri sözleşmesi, yine esas sözleşmenin aksine aleni olmamasıyla da tarafların gizlilik ihtiyaçlarına karşılık verir. Bununla beraber üzere ortaklar sözleşmesi, tarafları arasında sözleşmesel bir ilişki doğurur ve bu nedenle yaptırım gücü de sözleşme ile sınırlıdır. Bir diğer deyişle, esas sözleşme aksine korporatif etki doğurmaz; yaptırımları sözleşmenin taraflarıyla ve borçlar hukuku müeyyideleriyle sınırlıdır. Aile Şirketlerine Özgü Düzenlemelerin Esas Sözleşmeye Yansıtılması Aile anayasası ve ortaklar sözleşmesi gibi, şirket içindeki uyumun sağlanması için etkin hukuki araçlardan biri de şirketin esas sözleşmesidir. Esas sözleşme, ortaklar sözleşmesinin sunmadığı şekilde korporatif etkiye sahip bir araç olarak, sözleşmeye aykırı işlemin şirket nezdinde etki doğuracak biçimde iptal edilebilmesini mümkün kılar. Fakat Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK” veya “Kanun”) esas sözleşmede ihtiyari düzenlemeler yapılmasına ne ölçüde izin verdiği incelenmelidir. Belirli düzenlemelerin esas sözleşmeye yansıtılmasındaki en önemli engellerden biri, TTK’nın Emredici Hükümler başlıklı m. 340 hükmüdür. Anılan madde uyarınca “Esas sözleşme, bu Kanunun anonim şirketlere ilişkin hükümlerinden ancak Kanunda buna açıkça izin verilmişse sapabilir”. Kanun gerekçesinde şu açıklamaya yer verilmiştir: 1 Çetinyılmaz, Ecem:“Aile Şirketlerinde Pay Sahipleri Sözleşmeleri”, Erdem & Erdem Hukuk Postası, Mayıs 2021.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjUzNjE=