202 HUKUK POSTASI 2021 Çelişkili davranma yasağı Türk hukukunda da uygulama alanı bulmuş ve Yargıtay verdiği ilke kararlar ile çelişki davranışın olduğu tipik örneklerde, hakkın kötüye kullanılmasının önüne geçmiştir. Örneğin, çelişkili davranışlarla hakkın kötüye kullanıldığı en tipik örneklerden birisi gayrimenkul inşaat alanıdır. Türkiye’de uzun yıllar boyunca müteahhitler başta yasal şartları taşımayan gayrimenkul satış sözleşmelerini bilerek akdetmekte, projenin tamamlanmasının ardından ise yapılan sözleşmenin geçersizliğine dayanarak devir yükümlülüğünden kaçmaktaydılar. Müteahhitlerin bu tutumu, her ne kadar sözleşmenin geçersiz olması nedeniyle yasal olsa da, dürüstlük kuralına ve çelişkili davranış yasağına aykırıydı. Yargıtay 30.09.1988 tarih, 1987/2 E., 1988/2 K. sayılı içtihadı birleştirme kararında, başta geçerli bir sözleşme olmadan bağımsız bölüm satışı yapan, teslim edip karşı tarafın kullanımına bırak müteahhidin sonradan bağımsız bölümlerin tapuda mülkiyetin devrine (sözleşmenin yokluğu sebebiyle) yanaşmaması durumunda çelişkili davranış yasağına işaret ederek uyandırılan güvenin aksine davranılmasının önüne geçmiştir. Yukarıda bahsedildiği üzere, bazı durumlarda sessiz kalarak karşı tarafta hakkın kullanılmayacağına yönelik bir güven oluşturmak da çelişki davranış yasağı oluşturur. Bu durum, sözleşmeden ileri gelen cezai şart veya tazminat taleplerinin uzun bir süre sessiz kaldıktan sonra talep edilmesi hallerinde sıklıkla görülür. Yargıtay’ın 30.01.2013 tarih ve 2012/19-670 E., 2013/171 K. sayılı (yayınlanmamış) ilamında10 davacının davalıya bayilik sözleşmesinin feshi yönünde ihtar göndermesi akabinde ticari ilişkilerini dokuz yıl boyunca sürdürmeleri nedeniyle bu süre sonunda davacının sözleşmenin feshedildiğinden bahisle cezai şart talebini çelişkili davranışla hakkın kötüye kullanılması olarak kabul etmiştir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 14.09.2009 tarih, 2008/9407E. 2009/22810K. sayılı kararında zamanaşımı süresi dolmuş olsa bile borçlunun borcunu tanıması halinde, zamanaşımı def’i ileri sürmesinin çelişkili davranış yasağı teşkil edip TMK m.2/f.II gereği hâkim tarafından dinlenmeyeceğini ifade etmiştir. 10 Soylu Ünver, Gülsüm: Güven Teorisi ve Güven Sorumluluğu Kapsamında Yetkisiz Temsilcinin ve Temsil Belgesini Geri Almayanın Sorumluluğu, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara 2018, s. 44.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjUzNjE=