166 HUKUK POSTASI 2021 yapısını belirleyen ve temel çıkarlarını koruyan kurum ve kurallar bütünü” olarak tanımlanır.1 New York Sözleşmesi’nin V(2). maddesinde “hakem kararının tenfiz devletinin kamu düzenine aykırı olması” ifadesine yer verilir, dolayısıyla kamu düzeni kavramı tenfiz talep edilen ülke hukukuna göre belirlenir. Gerek milletlerarası düzeyde gerekse Türk hukuku çerçevesinde kamu düzeninden ne anlaşılması gerektiği çok tartışmalıdır. Kamu düzenine ilişkin bir ihlal olup olmadığı mahkemece re’sen inceleneceğinden, kamu düzeni tanımı ve yorumu hâkimin takdirine bırakılır ve her olay özelinde değerlendirilir. Yargıtay kararlarına da sıklıkla konu olan kamu düzeni kavramı 10.02.2012 tarihli Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Kurulu’nun kararı2 (“İBBK Kararı”) ile tanımlanır. İBBK Kararı’nda özetle kamu düzeninin zamana ve yere göre değişen soyut ve yoruma açık bir kavram olduğu ifade edilir. Bir tanımı olmamasına rağmen “toplumun temel yapısını ve çıkarlarını koruyan kuralların bütünü” olarak ifade edilebileceği belirtilir. Yargıtay kamu düzeninin çerçevesini “Türk hukukunun temel değerlerine, Türk genel adap ve ahlak anlayışına, Türk kanunlarının dayandığı temel adalet anlayışına, Türk kanunlarının dayandığı genel siyasete, Anayasada yer alan temel hak ve özgürlüklere, milletlerarası alanda geçerli ortak prensip ve özel hukuka ait iyiniyet prensibine dayanan kurallara, medeni toplulukların müştereken benimsedikleri ahlak ilkeleri ve adalet anlayışının ifadesi olan hukuk prensiplerine, toplumun medeniyet seviyesine, siyasi ve ekonomik rejimine, insan hak ve özgürlüklerine aykırılık” olarak belirler. Aynı zamanda kamu düzeninden tarafların uymak zorunda oldukları, üzerinde özgürce tasarruf edemeyecekleri kuralların anlaşılması gerektiğini belirtir.3 İBBK kamu düzeni kavramına ilişkin genel bir tanıma yer vermenin yanı sıra yapılacak incelemenin kararın tenfizinin kamu düzenine aykırılık oluşturup oluşturmayacağı kapsamında yapılacağını, 1 Erdem, Ercüment H.: Milletlerarası Ticaret Hukuku, İstanbul 2020, s. 718. 2 Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu, E. 2010/1, K. 2012/1, 10.02.2012. 3 Erdem, Ercüment: “Yargıtay Kararları Işığında Tahkime Elverişlilik ve Kamu Düzeni İlişkisi”, Erdem & Erdem Hukuk Postası, Ocak 2017.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjUzNjE=