146 HUKUK POSTASI 2021 letlerarası Tahkimlerde Video Konferansa ilişkin Seul Protokolü’dür (“Protokol”). Protokol esas olarak belgeler, duruşmanın yeri, tanıklar, gözlemciler, teknik konular, tercüme ve duruşmanın kaydı hakkında yararlı öneriler sunar. Amerikan Tahkim Kurumu (“ATK”) da sanal duruşmalara ilişkin kılavuzlar, yönergeler ve prosedürler yayınladı. MTO Kılavuzu sadece sanal duruşmalarla ilgili olmayıp çok çeşitli konuları kapsar. 2020’de ilginç olan MTO’nun sanal duruşmaları yenilenen 2021 MTO Tahkim Kuralları’nda açıkça düzenlemesidir. Revizyondan önce de MTO tarafından hakem kurullarına verilen geniş takdir yetkisi sanal duruşmaların yapılmasına izin veriyordu. Bu revizyon COVID-19’un bir etkisi olarak düzenlenmemiş olsa da zamanlaması kullanıcıların gereksinimlerine çok iyi uyum sağladı. Bu konu duruşmaların video konferans, telefon veya diğer uygun iletişim araçlarıyla uzaktan gerçekleştirilebileceğini belirten 2021 MTO Tahkim Kuralları’nın 26. maddesinde açıkça düzenlendi. MTO Kılavuzu masraf ve zaman açısından etkin önerilere yer vererek kullanıcıları yönlendirir. Adil yargılanma hakkını sağlamaya yönelik usule ilişkin öneriler getirir. Bir hakem kurulunun dikkate alması gereken konulardan bazıları duruşmanın türü, zaman dilimleri, seyahat engelleri, duruşmanın süresi, taraf/uzman/tanık sayısı, kayıt, tercüme, delil toplama usulü ve elektronik dava dosyasının kullanımı olarak sayılabilir. MTO Kılavuzu ayrıca taraflara bir siber protokol üzerinde anlaşmaya varmalarını tavsiye eder ve önerilen hükümleri listeler. Siber protokol, veri gizliliği kuralları ve siber güvenliğin sağlanması gibi konuları ele alan, tarafların uyması gereken önemli bir belge ve araçtır. Tahkime ilişkin en büyük çekincelerden biri tahkime ilişkin masraflardır. Sanal duruşmaların da önemli avantajlarından biri masrafların azaltılmasıdır. Bu doğrultuda hakem kurulları usule yönelik hususlar hakkında karar verirken bu konuya da dikkat etmelidir. Bir diğer önemli konu da hakem kararının tenfiz edilebilmesidir. Bu bakımdan sanal duruşma yapılmasının kararın tenfizine engel oluşturmaması gerektiği savunulur. Bu konu özellikle taraflar veya taraflardan birinin sanal duruşma yapmak istemediği ve hakem kurulunun sanal duruşma yapılması yönünde karar verdiği durumlarda ortaya
RkJQdWJsaXNoZXIy MjUzNjE=