113 REKABET HUKUKU Hub and Spoke Kartelleri* Av. Aslı Su Çoruk Giriş Hub and spoke karteli, başka bir deyişle topla-dağıt tipi kartel, karmaşık yapısı nedeniyle sıkça karşılaşılan bir rekabet hukuku ihlali olmamasına karşın, Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) kamuoyunda da geniş yankı uyandıran zincir marketler kararı1 ile rekabet hukuku gündeminin en tartışılan konularından biri haline gelmiştir. Kurul, COVID-19 salgını sürecinde perakende gıda ve temizlik ürünleri ticareti ile iştigal eden zincir marketler ile bunların tedarikçileri konumunda olan üretici ve toptancı seviyesindeki teşebbüslerin fiyatlama davranışlarının incelenmesine yönelik olarak yürütülen soruşturmaya ilişkin nihai kararını yakın zamanda açıkladı. Kurul, bir gıda tedarikçisinin yanı sıra, Türkiye’nin en büyük beş perakendecisine idari para cezası verilmesi yönünde verdiği kararında, birçok ürünün perakende satış fiyatlarının belirlenmesi amacını taşıyan hub and spoke karteline işaret eder. Kurul’un zincir marketler kararından yola çıkarak bu makale kapsamında rekabet hukukundaki hub and spoke kartel kavramına ilişkin temel esaslar kısaca ele alınır ve hub and spoke’un Türk rekabet hukukundaki görünümlerinden örneklere yer verilir. Tanım ve Yasal Dayanak Hub and spoke karteli, bir pazarda yatay düzeydeki faaliyetleri ile tedarikçi veya perakendeci seviyesinde rakip olan iki bağımsız teşebbüsün (“rakipler” veya “spokes”), üretim veya dağıtım zincirinin farklı bir seviyesinde faaliyet gösteren bir başka teşebbüs (“merkez” veya “hub”) aracılığıyla dolaylı olarak bilgi değişimi şeklinde tanımlanabilir. Merkez teşebbüs, rakipler arasında doğrudan iletişim kurulma- * Kasım 2021 tarihli Makale 1 Kurul’un28.10.2021tarihlive21-53/747-360sayılıkararına ilişkinduyurusu, https:// www.rekabet.gov.tr/Dosya/geneldosya/zincirmarketler_nihaikararduyurusu-pdf (Erişim Tarihi: 16.11.2021).
RkJQdWJsaXNoZXIy MjUzNjE=