ERDEM-HUKUK-POSTASI-TR-2018-metin

32 HUKUK POSTASI 2018 haklarını sınırlandıran hükümler (örneğin alıcının yalnızca tamirat ya da değişim hakları olup sözleşmeden dönme olanağının verilmemesi); satılanı gözden geçirme ve ayıpları satıcıya bildirme sürelerini veya zamanaşımı süresini kısaltan hükümler. Örneklerden anlaşılacağı üze - re, sorumluluğun sınırlandırılması sadece doğrudan doğruya sorum - luluğu sınırlandıran anlaşmaları değil, aynı zamanda sorumluluğun tabi olduğu hukuki rejime ilişkin olarak alacaklının hukuki durumunu kötüleştiren anlaşmaları da ifade eder 8 . Öğretide, sorumluluğu tamamen ortadan kaldıran genel bir sözleşme şartının, alıcının makul olarak düşünebileceği ayıpların tamamen dışında kalan ve dürüstlük kuralına göre tahmin etmesinin beklenemeyeceği ayıpları kapsamayacağı savunulur 9 . Satıcının alıcıya satılana ilişkin açıkça nitelik bildirirken aynı zamanda genel olarak sorumluluğunu kaldıran bir anlaşma yapması ise çelişkili davranış yasağına aykırılık oluşturur ve bu durumda sorumluluğu kaldıran hü - kümler bütünüyle geçersiz kabul edilir 10 . Sorumsuzluk Anlaşmalarının Çeşitli Hukuk Düzenlerinde Geçerliliği Satış sözleşmelerinde satıcının sorumluluğunu sınırlandıran veya ortadan kaldıran hükümler “sorumsuzluk anlaşması” niteliğindedir. Sorumsuzluk anlaşmaları çoğu hukuk düzeninde özel olarak ele alınır. Aşağıda bazı ülke hukukları ile milletlerarası sözleşmeler bu kapsam - da incelenir: • Türk Hukuku: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (“TBK”) m. 221 satış sözleşmelerinde yer alan sorumsuzluk anlaşma - larına ilişkin özel bir hükümdür; bu hüküm uyarınca, satıcı satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise, ayıptan 8 Kapancı , s. 24. 9 Kapancı , s. 25; Aral, Fahrettin : Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara 2007, s. 152; Tandoğan, Haluk : Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt I, An - kara 1987, s. 175. 10 Kapancı , s. 25; Akyol, Şener : Medeni Hukukta Çelişki Yasağı, Prof. Dr. Feyfi Feyzioğlu’nun Anısına Armağan, İstanbul 2007, s. 13 vd.; Gümüş, Alper Mus - tafa ; Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İstanbul 2008, s. 142; Yavuz, Cevdet : Satıcının Satılanın (Malın) Ayıplarından Sorumluluğu, İstanbul 1989, s. 98.