Hukuk-Postasi-2016

60 HUKUK POSTASI 2016 ların pay alımlarının engellenmesine yönelik sebeplerin reddi haklı göstermeyeceği ve dolayısıyla geçersiz olacağı görüşü savunulur. Doktrinde Uzel açıkça “ortaklık paylarının son derece sınırlı bir çevrede devrine izin veren bir esas sözleşmesel hükmün anonim ortaklık yapısı ile bağdaşmadığının son derece açık olduğunu” 5 be- lirtir. Ayrıca Tekinalp, esas sözleşmede suni bir pay sahipleri çevresi yaratılamayacağını; örneğin “A, B, C, D, E bir çevre oluştururlar ve bunlar dışındaki kişilere pay devri yapılamaz.” şeklindeki esas sözleş- me hükümlerinin geçersiz olduğunu belirtir. Aynı şekilde paysahipleri sözleşmesini imzalamayan kişilere payın devredilemeyeceğini öngö- ren esas sözleşme hükmünün de geçersiz olduğu görüşündedir 6 . Uygulamada Karşılaşılan Sözleşmesel Bağlam Türleri Uygulamada paysahiplerinin birbirleriyle ve şirketle olan ilişkile- rini düzenlemek amacıyla pay sahipleri sözleşmeleri imzaladıkları ve bu sözleşmelerde yer alan hükümleri şirket esas sözleşmesine yansıt- tıkları sıklıkla görülür. Bu kapsamda paysahipleri arasında düzenlenen konuların başında pay devri sınırlamaları gelir. Çok ortaklı birçok anonim şirkette, esas sözleşmeye hüküm konularak, şirket paylarının devri ve pay defterine kaydedilmesi yönetim kurulunun onayına tabi kılınırken, yönetim kurulunun esas sözleşmede sayılan sebeplerle pay devrine onay vermekten kaçınabileceği kararlaştırılır. Bu kapsam dı- şındaki tüm pay devirlerinin geçersiz olduğu, esas sözleşme hüküm ve koşullarına uygun olarak onaylanmadıkça, hiçbir pay devrinin şirkete karşı ileri sürülemeyeceğine dair hükümlere de rastlanır. Uygulamada genellikle pay sahipleri çevresinin bileşimiyle ilgili sınırlamalar getirildiği görülür. Yukarıda belirtildiği üzere geçerli pay devir sınırlamaları hakkında TTK’da bir açıklık olmadığı gibi konu hakkında yüksek mahkeme kararları da bulunmamaktadır. Ancak doktrinde savunulan görüşler ışığında, uygulamada sıklıkla rastlanan bazı örneklerin aşağıdaki şekilde yorumlanması mümkündür: 5 Necdet Uzel , Anonim Ortaklıkta Esas Sözleşmesel Bağlam, 1. Baskı, İstanbul, Nisan 2013, s. 260. 6 Ünal Tekinalp , Anonim Ortaklıkta Yeni Bağlam Sisteminin Esasları, İstanbul 2012, s. 43.