Hukuk-Postasi-2016

59 TİCARET HUKUKU tespite yarayan değerlendirme kıstasları sınırlı sayıdadır; anonim ortaklıkların bir başka geçerlilik temeli üzerinden önemli sebep ön- görmeleri mümkün değildir 3 . Esas sözleşmede çeşitli sebeplerin önemli sebep olarak sayılmış olması bu sebepleri kendiliğinden “önemli” yapmaz. Esas sözleşmede sayılan sebeplerin TTK md. 493 anlamında önemli kabul edilip edil- meyeceğinin hukuki olarak incelenmesi gerekir. Değerlendirme sonu- cunda sebebin önemli olmadığı kanaatine varılması halinde, öngörülen kısıtlamanın geçersiz olduğu kabul edilir. Esas sözleşmede yer alan önemli sebebin geçerli olup olmadığının değerlendirilebilmesi için, öncelikle esas sözleşmeye göre pay sahipleri çevresinin bileşiminin belirlenmesi gerekir. TTK’nın pay sahipleri çevresinin bileşimi bağlamında önemli sebeplerin neler olduğunu saymamasının yanında, bu konuda henüz bir Yargıtay kararı ve dolayısıyla yerleşik Yargıtay uygulaması da bulunmamaktadır. Doktrinde Tekinalp’e göre “Anonim ortaklığın pay sahiplerinin kapalı bir çevreye özgülenmesi, ortaklığın işletme konusu bakımından bazı kazanımlar sağlayacak, ortaklığın ekono- mik bağımsızlığının korunmasına yardımcı olacaksa, kapalı anonim ortaklıklarda devre sınırlama getirilebilir.” 4 Pay sahipleri çevresinin bileşimi unsurunun işletme konusu ve bağımsızlığıyla sıkı bir şekilde ilişkilendirilmiş olması gerekir. Bu temel görüş çerçevesinde, mesleki nitelik veya yeterlilik temeline dayalı red sebeplerinin; dini, felsefi ve politik eğilim te- meline dayalı red sebeplerinin; ortaklığın rakiplerinin pay alımlarını engellemek üzere öngörülen red sebeplerinin; kontrol değişikliğinin engellenmesi amacıyla öngörülen red sebeplerinin, reddi haklı göste- rebileceği belirtilir. Bunun yanında ailesel aidiyet temeline dayalı sebeplerin, vatan- daşlık şartı temeline dayalı sebeplerin, tüzel kişilerin veya yabancı- 3 Defferrard Transfert 86; Martin 97; Klay Vinkulierung 149; Altay 599, 601; nak- len Necdet Uzel , Anonim Ortaklıkta Esas Sözleşmesel Bağlam, 1. Baskı, İstan- bul, Nisan 2013, s. 233. 4 Ünal Tekinalp , Anonim Ortaklıkta Yeni Bağlam Sisteminin Esasları, İstanbul 2012, s. 41.