Hukuk-Postasi-2016

43 TİCARET HUKUKU Bu hakkın tanınmasında farklı prensipler benimsenebilir. Öncelik hakkının tanındığı metnin kaleme alınış şekline göre farlı türleri mev- cuttur: (i) Paysahibi payını devretmek istediğinde ilk olarak öncelik hakkı tanıdığı kişilerle görüşme yapmak durumundadır. Ancak payı satmak arzusunun bildirilmesi, hak sahibine bir icapta bulunulduğu anlamına gelmemekte, bu bildirim ancak bir icaba davet oluşturmak- tadır. 2 Öncelik hakkının bu görünümünde paylarını satmayı arzulayan paysahibi üçüncü kişi tarafından sunulan şartlar ile aynı şartları sunan hak sahibine paylarını devretmek zorundadır. Hakkın bu şekilde kul- lanılması halinde, paylarını devretmeyi arzulayan paysahibi, paylarını daha iyi şartlar sunan üçüncü kişilere devretme veya satıştan tamamen vaz geçme hakkına da sahiptir. (ii) Öncelik hakkı, geri dönülmez bir icapta bulunma zorunluluğu olarak da öngörülmüş olabilir. Bu halde paysahibi payını satma arzusunda ise öncelik hakkı sahibine icapta bulunmak zorundadır. Kendisine icapta bulunulan paysahibi kabul beyanıyla sözleşmeyi kurabilir 3 . Öncelik hakkının her iki görünümünde de, hakkın kullanılmaması halinde paylar üçüncü kişiye daha uygun fiyat ve şartlarda satılamaz. Önalım Hakkı Önalım hakkı yenilik doğurucu bir haktır. Yenilik doğuran haklar, hak sahibine, tek taraflı irade beyanında bulunarak yeni bir hukuki ilişki kurmak, mevcut bir hukuki ilişkiyi değiştirmek veya sona er- dirmek yetkisi veren haklardır. 4 Ayrıca niteliği itibarıyla kullanılması şarta bağlı bir alım hakkı olarak da sayılabilir. 5 Bu şart, anonim ortak- lıklar hukuku açısından, üzerinde hak tesis edilen payın üçüncü kişi- lere satılmasına ilişkin sözleşmenin akdedilmesidir. Bu hak, sahibine tek taraflı beyanla, üçüncü kişiye nazaran öncelikli biçimde o payların alıcısı olabilme yetkisi vermektedir. 2 Okutan Nilsson s. 211. 3 Okutan Nilsson s. 212. 4 Oğuzman Kemal-Barlas Nami , Medeni Hukuk Giriş Kaynaklar Temel Kavram- lar, 17. Bası, s.157. 5 Oğuzman Kemal-Seliçi Özer-Oktay Özdemir Saibe, Eşya Hukuku, 16. Bası, s.539.