Hukuk-Postasi-2016

37 TİCARET HUKUKU Pay Sahiplerinin Sorumsuzluğu Prensibinin İstisnası Olarak Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması* Av. Sezi Demirçark Giriş Tüzel kişilik, sermaye şirketlerinde pay sahiplerinden bağımsız bir varlık olarak hukuki işlemlere taraf olabilme gayesi ve işbu işlem- lerden ortaklarından bağımsız olarak tüzel kişiliğin kendisinin sorum- lu olması prensibi, bir başka deyişle pay sahiplerinin sorumlu olma- ması kuralı 1 ile kurulmuş bir iktisadi bütünlüktür. Pay sahiplerinin, sadece tüzel kişiliğe karşı sınırlı sorumlu olması 2 ve üçüncü kişilere karşı sorumlu olmaması prensibi tüzel kişiliği meydana getiren kişiler ile üçüncü kişiler arasında adeta bir “perde” oluşturmaktadır. Ancak, tüzel kişi ile pay sahipleri arasındaki bu ayrılık ilkesi, bazı durumlarda hakkaniyet düşüncesine ters düşebilir. Bu durumlarda, hukuk güvenli- ğinin sağlanabilmesi açısından, üyelere ait bazı konuların tüzel kişiye izafe edilmesi ya da tüzel kişinin borçları için sadece kendi mal varlığı ile sınırlı olmaksızın üyelerinin de mal varlıklarına başvurulması ge- rekebilir. Bu düşünce Anglo Amerikan Hukukunda ortaya çıkmakla birlikte Kıta Avrupası hukuklarında da kabul görmüştür. Tüzel kişi ile üyeleri arasındaki bu mal ayrılığı ve sorumsuzluk prensibinin istisnası olarak, tüzel kişilik yapısının hukuk düzenine aykırı kötüye kulla- nılması ya da şirket ile pay sahipleri arasındaki ayrılığa dayanmanın dürüstlük kuralına aykırı düştüğü durumlarda “tüzel kişilik perdesinin kaldırılması teorisi” kabul edilmiştir. * Aralık 2016 tarihli Makale 1 Ulusoy, Erol, I. Uluslararası Ticaret Hukuku Sempozyumu, Şirketler ve Ban- kacılık Hukukunda Kapsama Alma ve Sorumlu Kılma Amacıyla Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması, Mayıs 2008, s.351. 2 Türk Ticaret Kanunu Madde 480 uyarınca, şirket esas sözleşmesinde aksi düzen- lenmemiş ise pay sahiplerinin, anonim ortaklığa taahhüt edilen payların karşılıla- rını ifa borcu dışında borcunun olmadığı, bu minvalde ortaklık alacaklarına karşı da sorumlu olmayacağı düzenlenmiştir.