Hukuk-Postasi-2016

26 HUKUK POSTASI 2016 bilanço ilkelerine aykırı düşüyorsa, böyle bir aykırılığın yaptırımının uygulanmasına engel olmaz 2 . Basit Karşılıklı İştirak 6762 sayılı Ticaret Kanunu’nda düzenlenmeyen karşılıklı iştirak hükümleri, yeni kanun hazırlanırken, Alman Paylı Ortaklıklar Kanunu ( Aktiengesetz , “AktG”) m. 19/1’den aynen alınmıştır. TTK m. 197 uyarınca, “ Birbirlerinin paylarının en az dörtte birine sahip bulunan sermaye şirketleri karşılıklı iştirak durumundadır. ” Buna göre, TTK kapsamında yalnızca iki şirketin de birbirinin sermayesinin en az dört- te birine sahip olduğu durumlar karşılıklı iştirak olarak değerlendirilir. İştirak oranının dörtte birin altında olduğu haller ise teknik anlamda karşılıklı iştirak olarak kabul edilmez. Örneğin X şirketi Y şirketinin %30 oranında payına, Y şirketi de X şirketinin %20 oranında payına sahipse bir karşılıklı iştirak durumu söz konusu olmaz ve TTK’da buna bağlanan sonuçlar uygulama alanı bulmaz. İştirak yüzdesi hesaplanır- ken, pay ve oy oranlarının hesaplanmasına ilişkin TTK m. 196 dikkate alınır. İlişkinin basit karşılıklı iştirak olarak nitelendirilebilmesi için, söz konusu iki şirket arasında hâkimiyet ilişkisi bulunmaması gerekir. Basit Karşılıklı İştirakin Sonuçları TTK m. 197 karşılıklı iştiraki tanımlamakla yetinirken, buna bağlanan sonuçlar TTK m. 201’de düzenlenir. Maddenin basit karşı- lıklı iştirakin sonuçlarını düzenleyen ilk fıkrasına göre, “ Bir sermaye şirketinin paylarını iktisap edip karşılıklı iştirak konumuna bilerek giren diğer bir sermaye şirketi, iştirak konusu olan paylardan doğan toplam oylarıyla diğer pay sahipliği haklarının sadece dörtte biri- ni kullanabilir; bedelsiz payları edinme hakkı hariç, diğer tüm pay sahipliği hakları donar. ” Buna göre, kısıtlamanın uygulanması, söz konusu sermaye şirketinin karşılıklı iştirak konumuna bilerek girmesi koşuluna bağlıdır ve her iki şirkete birden değil, yalnızca bu duruma bilerek giren şirkete uygulanır. Örneğin X şirketi Y şirketinin payları- nın %30’una sahipse ve bu durumu Y şirketine TTK m. 198 uyarınca bildirmişse, Y şirketi bu durumu bilmesine rağmen X şirketinin %40 oranında payını edinirse, Y şirketi pay sahipliği haklarının donması 2 TTK m. 197 ve 201/1 Gerekçesi.